Hamilelik dönemi uzundur ve anne adayının başına her türlü rahatsızlık gelebilir. Bunların bir bölümü hamilelikle ilgilidir, bir bölümü ise günlük sağlık problemlerdir.
En çok kafa kurcalayan konulardan biri de hamilelikte ağrı kesici ilaçlardır.
İlk 3 ayda progesteron etkisiyle baş ağrısı sıktır. Önceden var olan migren ve benzeri baş ağrılar ilk 3 yada sıklaşabilir.Sindirim sistemi kaynaklı safra kesesi ağrısı, bağırsak ağrısı, mide ağrısı ve gaz ağrısı olabildiği gibi idrar yollarından enfeksiyona veya idrar yolları taşlarının ağrıları dayanılmazdır ve mutlaka tedavisi gerektirir. Ağrı kesicilerin önemli bölümü aynı zamanda ateş düşürücü özelliği nedeniyle gribal enfeksiyonlarda kullanılması gerekebilir.
Hamilelik boyunca ağrı kesici olarak ilk tercih edilmesi gereken ilaç parasetamoldür. Bunun yanında hamilelik dışındaromatizmal ağrılar ve ameliyat sonrası ağrılarda kullanılan; genel adı nonsteroid antienfalamatuar (NSAID) ilaçların kullanılması konusunda ise dikkatli davranmak gerekir. Bu sınıftan olan ilaçlar neredeyse her kadının çantasında vardır. Baş ağrısında, adet ağrısında, kasık ağrısında ilk tercih edilen ilaçlar durumundadır.
Hamilelikte Ne zaman Ağrı Kesici Kullanalım?
Hamilelikte özellikle şiddetli böbrek taşı ağrısı, bel ağrısı ve gerçekten tedavi edilmesi durumlarda 6 aya kadar öncelikleparasetamol ama cevap alınamadığı durumlarda NSAID verilebilir.
NSAID grubundaki ilaçlar erken doğum tehdidinde de yeri vardır. Bu nedenle erken doğumu engellemek için kullanılabilir.
İlk 3 ayda NSAID grubu ilaçlar embriyonun yerleşmesini bozabilir ve gebelik kistinin fonksiyonlarını baskılayarak düşük nedeni olabilir.
6 aydan sonsa NSAID grubundaki ilaçları kesinlikle tercih etmiyoruz. Nedeni ise öncelikle etkileri nedeniyle anne rahmindeki bebeğin kalbinde açık bulunan 1 delik ve 1 adet damarlar arasındaki bağlantı damarının daralmasına veya erken kapanmasına neden olabileceğindendir. Böbrek işlevlerini bozabilir ve dolaşım sisteminde sorunlara neden olabilir. Aynı zamanda uzun süreli kullanımda bebeğin suyunda azalmaya da neden olabilmektedirler.
Hamilelikte ilaç kullanımındaki genel prensip mümkün olduğunca bebeğe en az etkisi olan preparatı seçmek şeklindedir. Eğer mutlaka kullanılması gerekiyorsa, kullanması gereken durumun öncelikle aileye bilgi verilir ve onayını alındıktan sonra uygulanır.
Doğum sonrası ise ağrı kesicilerden hem parasetamol hem de NSAID grubu kullanılabilir. Özellikle daha eski jenerasyonda olan ibuprofen ve dikolfenak içeren ilaçlar süt emziren annelere verilebileceği bildirilmektedir.
Sağlıklı bir hamilelik geçirmeniz dileğimle,
Dr. Hüseyin Mutlu