Günümüz toplumunda gelişen teknolojilerin yanı sıra insanlardaki depresyon oranı hızla artmaktadır. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan insanlarda sabahın ilk saatlerinde başlayan tüm gün boyunca karşılaşılan sorunlar psikolojik sorunlara neden olmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre kadınlar erkeklere göre daha çok depresyon yaşamaktadırlar. Hamilelik hormonlarının kadınları depresyondan koruduğu inanılmakla birlikte, bilim adamları bunun doğru olmadığını savunmaktadır. Hamilelerin yaklaşık yüzde 10’unun hamilelik sürecinde depresyon yaşadıkları bildirilmektedir.
Hamilelikte antidepresan kullanan veya bu ilaçları kullanırken hamile kalan kadınların bebeklerinde problem meydana gelip gelmediği sorunların en başında gelmektedir. Bazı antidepresanların hamilelikte belirgin sakatlıklar yapmadığı bilinmektedir. Bunlar majör anomali adı verilen büyük sakatlıklardır. Oysa minör anomalilerin sıklığı hatırı sayılır miktardadır. Bunlardan en önemlisi kalp ile ilgili anomalilerdir. Özellikle akciğer ana damarında meydana gelen basınç yüksekliği sıklıkla görülmektedir.
Doğuma yakın kullanılan antidepresanlar nedeniyle doğan bebeklerin özel bakıma ve yardıma ihtiyacı artmaktadır.
ANTİDEPRESAN KULLANILMADIĞINDA
Madalyonun diğer yüzünden bakacak olursak, gerçekten emosyonel durumu nedeniyle antidepresana ihtiyacı olan ama bebeğe zarar verebilir endişesiyle antidepresan almayan annelerin bebeklerinin doğumdan sonra daha huzursuz oldukları ve daha çok ağladıkları görülmektedir. Ayrıca doğumdan sonra bu kadınlarda doğum sonrası depresyon da daha sık görülmekte ve anneler bebeklerine yeteri kadar ilgi gösterememektedirler.
Sonuç olarak, depresyon sorunu yaşayan bir annenin aldığı ilaçlar kadar, tedavi olmazsa meydana gelen veya ağırlaşan depresyon da zehir etkisi gösterebilmektedir.
Bu konuda doğum hekimi kararı kesinlikle anne adayına bırakmaktadır. Potansiyel riskler anlatılarak hamilelikte en az zarar verme olasılığı olan ilaç seçilmektedir.
Tüm hamilelik boyunca kullanılan antidepresanın doğumdan 15 gün önce kesilmesi önerilmektedir. Nedeni de bu ilacı kullanırken doğum yapan annelerin bebeklerin ilk çıkış durumlarıdır. Bu bebeklerin refleksleri daha zayıftır ve özel bakıma ihtiyaç gösterebilirler.
EMZİRME DÖNEMİNDE…
Emzirme döneminde de özellikle doğum sonrası depresyon yaşayan annelerin de zaman zaman antidepresan kullanmaları gerekebilir. Bebeğe geçen ilaç dozu annenin yaklaşık 2 katı olmasına rağmen bunun bebeğe zarar verdiği halen kanıtlanamamıştır.
Antidepresan tedavi gören bir kadın bebek için karar verdiğinde mutlaka bu ilacı yazan psikiyatr ile görüşmeli ve zamana yayarak kontrollü bir şekilde ilacı kesilmelidir. Eğer antidepresan tedavinin kesilmesi sakıncalı ise hamilelikte en az riskli olan ilaç grubu seçilmelidir. Antidepresan tedavi doğumdan yaklaşık 2 hafta önce kesilmeli ve doğumdan sonra psikiyatrın görüşüne başvurarak doğum sonrası depresyon bulguları aranmalıdır. Özellikle depresyon belirtileri hafif olan kadınlarda ise ilaç yerine psikoterapi denenmelidir