Hamilelik genel olarak 9 aylık bir süreç olarak düşünülüyorsa da, planlanan hamileliklerde bu süreç daha uzundur. Çünkü bebek için karar veren çift yavaş yavaş tempolarında değişikliklere giderler. Genelde sigara içimi sona erdirilir. Alkol alımı sınırlandırılır veya tamamen kesilir. Doktora sorulmadan aklına estiği gibi ilaç kullanımı alışkanlıkları da sona erdirilir. Kendi pratiğimde de bebek için karar veren kadınların bazen içeceği bitkisel çayları bile içip içemeyeceğini sorduklarına şahit olurum.
Hamilelik öncesi ve hamilelikte en sık sorulan sorulardan biri de saç bakımıdır. Doğal olarak bir kadın hamilelikte de bakımlı olmak ister. Çünkü hamilelik fizyolojik bir süreçtir ve bu süreçte hayattan kopmak doğru değildir.
Hamilelikte saçlarda bazı değişiklikler olur. Bu değişikliklerden bazıları saç derisiyle ilgilidir. Bazıları da saç köklerine aittir. Derideki kuruma ve özellikle ilk 3 ayda bulantılar ve kusmalardan dolayı düzensiz beslenme ile birlikte saçlarda dökülmeler olabilir. İlaveten hamilelikte hormonal etkiyle yeni saç çıkması da hızlanır. Bu süreçte yeni saç çıkarken eskileri de dökülmeye başladığından hızlı bir saç dökülmesi zannedilerek birçok anne adayı paniğe kapılır. Saçlarda kalınlaşma ve hızlı yağlanma hamilelikte sıklıkla görülmektedir.
SAÇLARDAKİ BEYAZLAR
Hamilelikte saçlardaki beyazlar anne adaylarının en önemli sorunlarından biridir. Sonuçta hepsi birer kadın ve estetik kaygılar en az bebeklerine gösterdikleri titizlik kadar önem taşır. Sabırsızlıkla doktorlarının saçlarını boyatmalarına izin vermelerini beklerler.
Saç boyaları genelde geçici, kısa süreli ve kalıcı saç boyalarıdır. Uygulanan boyalar haricinde boyanın saçta kalıcılığını sağlamak için fiksatörler kullanılmaktadır. İçerdikleri maddeler her firmanın ürünleri için değişiklikler gösterir ve sıklıkla bu maddeler değiştirilir. Hamilelikte önemli olan kullanılan bu ürünlerin saçta kalış süresi ve uygulama şeklidir. Tüm maddelerin saç kökleri ve saç cildinden kana geçtiklerini biliyoruz. Bu nedenle saça uygulanan şey boya veya başka bir maddeyse mümkün olduğu kadar ciltle teması az olmalıdır.
SAÇ BOYAMAYLA İLGİLİ ÖNERİLER
Bu kısa bilgilerden sonra hamilelikte saç boyamayla ilgili kısa öneriler yapmak istiyorum:
- Hamilelikte saç boyamayı mümkünse ilk 3 aydan sonraya erteleyin. Toksikoloji ile ilgili bir kuruluşun (OTIS) yaptığı bu konudaki çalışmalarda saç boyasının hayvanlarda insan için uygulanabilecek dozun 100 katı verilerek araştırılmış ve anomali riskinin artmadığını bildirmiştir. Bu iyi bir haber, fakat aynı kuruluşun diğer bir araştırmasında az da olsa düşük riskini arttığı bildirilmektedir.
- Saç boyaları uygulanırken kafa cildine mümkün olduğu kadar temas az olmalıdır. Eğer evde uygulanacaksa ellerde mutlaka eldiven olmalıdır. Aynı şekilde bu işi yapan profesyoneller yani kuaförler hamile ise mutlaka eldiven kullanmalıdır.
- Saç boyamasının yapıldığı ortamın havalandırılması da önemlidir. Çünkü boya yapılan ortamdan havaya birçok ağır metaller ve amonyak türevleri yayılır ve nefes yoluyla vücuda geçebilmektedir.
- Uzun süreli boyalar yerine kısa veya geçici boya kullanılması önerilmektedir. Uzun süre kalıcı boyalarda boyanın saçta kalmasını temin eden fiksasyon maddeleri boyadan daha zararlıdır.
- ‘Bizim saç boyamız bitkiseldir’ sözüne pek itimat etmemelisiniz. Zira boya bitkisel kaynaklı olsa da başarılı olması için firmaların bildirdikleri veya bildirmedikleri birçok yan madde de vardır. Saç boyaları Sağlık Bakanlığı denetiminde olmadığından içerikleri ilaçlar kadar net değildir.
- Eğer kuaför iseniz ve saç boyası uygulayan bir anne adayı iseniz çalışmaya tabii ki devam edebilirsiniz ama imkân oldukça ortamın havalandırılmasına özen gösterin ve mutlaka uygun eldiven kullanın. Uzun süre ayakta kalmayın ve özellikle ilk 3 ayda çalışma sürenizi azatlamalısınız.
- Bitkisel boyalar içinde saf kına uzmanlar tarafından emniyetli olduğu bildiriliyor. Fakat piyasada bulunan kına adı altında birçok üründe ilave maddelerin de olduğu vurgulanmaktadır.
Son söz olarak bu yazıdan çıkarılacak mesaj, “ Sakın saçınızı boyatmayın, kendinize bakmayın” değildir. Aksine “Saçınızı da boyatın ama belli kurallara uyarak.” Hatta cildinizde ve saçınızda sorunlar da baş gösterdiyse uzmanına da danışın. Saçınıza uygun ilave losyonlar kullanabilirsiniz. Hatta kuaförünüze hamilelik sürecinde daha rahat kullanabileceğiniz uygun bir saç stili için bile görüş alabiliriniz.
Güzel ve sağlıklı bir 9 ay geçirmeniz dileğiyle… Tüm babaların ve baba adaylarının “Babalar günü”nü kutlarım.
Mutlulukla kalın
Op Dr Hüseyin MUTLU