Hamileliğin ilk aylarında anne adaylarının en önemli sıkıntılarından biri bulantılardır. Bazen buna kusmalar ilave olur ve bu günlük yaşantıyı sıkıntıya sokar. Özellikle çalışan anne adayları için zor bir durum. Özel bir şirkette çalışıp da henüz hamilelik haberini paylaşmamışsa durum daha da vahim olur ve stres kaynağı haline de gelir. “Niye oluyor ? Önlenebilir mi?” diye doktorlarına sorarlar. Aslına bakarsanız doktorlar da kesin sebebini bilse bugüne kadar kesin bir çözüm bulmuş olurlardı.
Hamilelik bulantılarının sebebini açıklamasında şu nedenler ileri sürülmektedir. Hamilelik hormonları, bebeğe ait hücrelerin anne kanına geçmesi ile yaptıkları uyarı, psikolojik sebepler ve en önemli sebep anne adayındaki bazı hastalıklar. Eskiden kaynana faktörü ileri sürülürdü. Özellikle kaynana ile birlikte yaşayan çiftlerde bu sık görüldüğünden kusmaların arttığı durumlarda anne adayları hastaneye yatırılır ve yakınların, özellikle kayınvalidenin ziyareti yasaklanırdı. Ama maalesef tüm önlemlere rağmen ilk 3 ay bitene kadar bulantılar ve kusmalar devam etmektedir.
BEBEĞİN KALBİ ATIYOR MU?
Bu bilgilerle hekimler genellikle çok şikayetçi olan kadınlara bulantıların ve kusmaların aynı zamanda anne rahmindeki bebeğin canlı olduğunun bir belirtisi olduğunu da söylerler. Pratikte sıklıkla doğrudur. Çünkü şiddetli kusmalar aniden sona ermişse özellikle bebeğin kalbi atıyor mu diye bakmamız gerekebilir.
Öneri olarak en çok işe yarayan şey beslenme düzenidir. Sabah yataktan kalkmadan önce bir grisini veya bir parça ekmek vb şeylerin atıştırılması ve sonra kahvaltı oldukça faydalıdır. Kahvaltıda da mideyi rahatlatan yiyecekler yenmeli. Kızarmış ekmek veya etimek diye tabir ettiğimiz hazır kızarmış galetaların yanında beyaz peynir, dil peyniri, biraz reçel kahvaltıda yenmesi uygun yiyeceklerdir. Kısacası güne dolu mide ile başlamak ilk püf noktadır. İkinci önemli nokta sık aralıklarla atıştırmaktır. Yani 1-2 saat aralıklarla galeta vb şeyler yenmelidir. Kabukları alınmış meyvalar, muhallebi, sütlaç soğuk olarak yenebilir. Yemeklerde sıcak yiyeceklerden mümkünse kaçınılmalıdır.
Tüm tedbirlere rağmen cevap yoksa midedeki sorunlar düşünülmeli ve tekrarlayan bulantılar ve kusmalar ile tahriş olmuş olan mide ve yemek borusunu rahatlatmak için antiasit dediğimiz mide asidini gideren şurup veya çiğneme tabletleri her yiyecekten sonra alınması faydalı olmaktadır. Ayrıca tiroid hastalıkları açısından da araştırma yapılmalı. Çünkü hipertiroidi dediğimiz ve tiroid bezinin fazla çalışmasıyla özellik gösteren durumda tedavilere cevap vermeyen kusmalar görülür.
Bulantı ve kusmayı kesmeye yarayan ilaçlar maalesef geçici bir fayda sağlamaktadır. Bu nedenle çok sıkışmadıkça anne adaylarına önermiyoruz. Ama bazen kusmalar çok sıklaştığında ve anneyi sarsmaya başladığında hastanede içinde bulantı ilaçları, B türü vitaminler içeren elektrolitli serumlar vermek gerekebilir. Serumun veya alınan sıvını yeterli olduğunu gösteren en önemli gösterge idrar rengidir. Hamilelikte idrar açık sarı ve miktarı bol olmaldırı. İdrar rengi açık çay rengine yakın ve ya daha koyu ise, ayrıca miktarı çok azaldıysa sıvı yetersizdir ve ağızdan alınamıyorsa mutlaka serum ile desteklenmesi gerekir.
“MAYA İYİ” DİYE DÜŞÜNÜYORDUM…
Maya’nın ilk haberini aldıktan sonra bulantılar ve onu takip eden kusmalar hemen kendini gösterdi. Yukarıda saydığım faktörlerden eşimin mide sıkıntıları kısa zaman sonra kendini belli etmeye başladı. Kusmalar ve bulantılar devam etse de her yemekten sonra aldığı çiğneme tabletleri çok faydalı oldu. Fakat en büyük sıkıntımız yemeklerden tiksinti olmasıydı. Artık sokaklarda ve özellikle yeme – içme yerlerinin etrafında dolaşamaz olduk. Çünkü her şey ona kokuyordu. Gittiğimiz şık bir restoranda güzel bir yemek sonrası sıkça çıkardığı oldu. Bu durumda hem arabasında, hem benim arabamda, hem çantasında hatta ofisimde poşetler depolandı ve her kusma hamlesinde önüne bir poşet koymak alışkanlığı meydana geldi. Tabii sosyal yaşamı zorlaştıran bu olaylarda restoranlarda kötü bir tablo oluşturduğumuz fark ettik. Zira yemek sonrası dolan bir poşet gören yan masadaki müşteriler hemen restoranı terk ediyordu. Arkalarından da biz.
Bir zaman sonra kızarmış ekmekten de tiksinti geldi, daha sonra çözüm olarak bulduğumuz diğer yiyeceklerden de. Benim günlük işim yeni, bulantı yapmayan yiyecek bulmaktı. Hala ayva mevsimi olmasa bile onu denemeye karar verdik. 3-5 market gezdikten sonra mevsimin ilk ayvasını bularak eve getirdim ve çok şükür işe yaradı. 3 ay bitene kadar ve sonra 1-2 ay daha evde ayva depolandı. 1-2 gün bulantılar çok yoğunlaştı ve eşimin yüzünün solduğunu fark ettim. Az idrara gidiyordu. Gittiğinde de koyu renk idrar oluyordu. Su da içemiyordu. Bu durumda artık serum vermek gerekiyordu. Hemşire hanımı alarak evde serum taktık. 2 litrekadar serum ve içinde B türü vitaminler ve bulantı ilacı ile durumu kurtardık.
Bu arada baba adayı ve hekim olarak ben bir taraftan eşimin bu haline üzülürken, ona beli etmesem de için için “Maya iyi” diye düşünüyordum. Akşam eve geldiğimde , özellikle ilk 3 ayda eşimin bulantım bıçak gibi kesildi diyecek diye ödüm koptu. Evet Maya annen kitap gibi bulantı dönemi geçirdi. Neredeyse yazılanları satır satır yaşattın bize.