Rahim kanalı kanseri veya rahim ağzı kanseri diye adlandırılan kanser türü, en sık rastlanan jinekolojik kanser iken, teşhisi metotlarının yaygınlaşması ile alt sıralara düşmüştür. Jinekolojik muayenede yapılan vaginal smear testi, basit fakat bir o kadar da faydalı bir testtir. Daha kanser devresine gelmeden, hücresel değişikliklerin saptanması ile erken teşhis ve tedavi imkânı sağlar.
Rahim Kanalı Kanserinde Risk Grupları
- Çok sayıda seks partnerinin yüksek risk faktörüdür. Rahibelerde bu kanser yok denecek kadar az iken, birkaç kez evlenen kadınlarda daha yüksek oranda saptanmaktadır.
- Çok sayıda doğum yapan kadınlarda rahim kanalının travmasına bağlı daha sık saptandığı bildirilmektedir.
- Sünnet,Yahudi ve Müslümanlarda rahim kanalı kanserinin daha az sıklıkta rastlanmasının sebebi, erkeklerde sünnet derisinin çıkarılması ile bu deride biriken zararlı maddelerin uzaklaştırılması sebep olarak gösterilmektedir.
- Zencilerde bu kanser türüne daha sık rastlanmaktadır. Yahudilerde 100 binde 5, Yahudi olmayan beyaz ırkta 100 binde 13,6 ve zencilerde % 49,6 olduğu bildirilmektedir.
- Hayat kadınlarında bu kanser türünün bir çalışmaya göre % 9 olduğu bildirilmektedir
- Bel soğukluğu, frengi ve herpes infeksiyonları ile yakın ilişkisi olduğu ileri sürülmektedir
- HPV (Human Papilloma Virüs) infeksiyonları ile yakın ilişkisi günümüzde en çok durulan konudur.
Teşhis Yöntemleri Nelerdir?
Vaginal Smear
Rutin jinekolojik muayenede yapılan bir testtir. Rahim ağzının gözle muayenesi esnasında herhangi bir anormallik yoksa özel bir fırça ile elde edilen akıntı bir cam lam üzerine sürülür. Tespit için genelde basit bir saç spreyi kullanılır ve boyama sonrası mikroskobik olarak tetkik edilir. Sonuçlar ise kabaca normal, infeksiyon bulguları, şüpheli ve kanser hücreleri olarak bildirilir. Normal sonuç elde edilen kadınların senede 1 kez smear testinin tekrarlanması uygundur. İnfeksiyon bulguları olan smear testinde iltihap tedavisi yapıldıktan sonra smear tekrarlanır. Kanser şüphesi olan veya kesin kanser sonucu olan kadınlarda ise ileri tetkikler gerektirmektedir. Riski olmayan kadınlarda bu testin yılda bir kez yapılması yeterlidir. Yüksek risk grubundaki kadınlarda ise yılda 2 kez yapılması gerekmektedir. Belirli durumlarda 3–4 ayda bir yapılması da gerekebilir.
Kolposkopi
Yaklaşık 16 kez büyütmeyle rahim ağzı ve kanalının muayene edilmesidir. Asetik asit çözeltisiyle hücrelerin daha görünür hale gelmesi sağlanır. Şüpheli bölgelerden biyopsi alınır ve patolojik incelemeye alınır.
Rahim Ağzından Biyopsi
Kolposkopi yardımıyla veya belirli bölgelerden alınan parçalar patolojik olarak tetkik edilir.
Konizasyon
Rahim kanalı silindir şeklindedir ve özellikle kanserin çıkış bölgesi olan geçiş bölgesi(transformation zone) ni de içine alan koni şeklinde bir parçanın çıkarılmasıdır. Bu yöntem kanserin tanısında, kanser öncüleri ve erken hücreiçi kanserlerin tedavisinde de kullanılır. Genel anestezi ile yapılması gerekmektedir.
Tedavi
Tedavi kanserin yayılma evresine göre değişmektedir. Erken evrelerde tedavi konizasyon veya rahmin alınması yeterli olabilir. Erken yayılma devresinde ise Radikal histerektomi operasyonları uygulanmaktadır. Burada rahim ve yumurtalıklarla beraber, rahim bağları ve kasık lenf bezleri çıkarılır. İlaveten patoloji neticesine göre radyoterapi (ışın tedavisi) gerekebilir.
İleri evrelerde operasyondan çok tercih edilen yöntem radyoterapidir.